Ağaçtan maşa, aptaldan (çingenden) paşa olmaz.

atasözünün açıklaması ve anlamı: Yeteneksiz, beceriksiz kimseler, büyük işlerin üstesinden gelemezler, böyle kişiler önemli işlerde görevlendirilmemelidir. İnsanlar, yeteneklerini aşan işleri yapmaları için zorlanmamalıdır.

Aptal düğünden çocuk oyundan usanmaz.

atasözünün açıklaması ve anlamı: 1-Bir kimse sevdiği işi döne döne ve uzun süre yapmaktan bıkmaz.

2-Kimi insanlar yaptıkları işten zevk duyarlar ve onu bırakmak istemezler; bu işi sürekli olarak, tekrar tekrar yapmaktan da hiç bıkkınlık duymazlar.

Aptalın karnı doyunca gözü yolda olur.

atasözünün açıklaması ve anlamı: Çıkarcı kişinin dostluğu işi bitinceye kadardır. Amacına ulaştıktan sonra hemen uzaklaşmak ister.

Aptala (abdal'a) malûm olur.

atasözünün açıklaması ve anlamı: Abdalın halk arasında Allah'a yaklaşmış bir kişi olduğu kabul edilmiştir. Bu kişinin olayları daha önceden sezdiği ve haber verdiği inancı yaygındır. Ancak, bu sözcük, “aptal” biçimine sokularak, yakında ne olup biteceğini sezip haber veren kimselerle alay etmek için söylenir. Kimi kez olayları önceden sezip haber verenler çıkar. Bu tamamen rastlantıdır.

Aptal ata binerse bey oldum sanır, şalgam aşa girerse yağ oldum sanır.

atasözünün açıklaması ve anlamı: Kimi sonradan görme, görgüsüz ve eğitimsiz kimseler bir rastlantı sonucu lâyık olmadıkları önemli bir işin başına geçseler ya da bir mevki elde etseler, aptalca davranmaya, o yerin adamı gibi görünmeye ve böbürlenmeye başlarlar. Dahası, bunun kendi hakları olduğunu da ileri sürerler.

Atmaya niyeti olmayan aptal (çingene), taşın büyüğüne sarılır.

atasözünün açıklaması ve anlamı: İnsan bir mesele ile ilgilenmiyorsa, o mesele hakkında fazla ciddi davranmaz, göstermelik tavırlar, davranışlar sergiler. Bir kişi de bir işi yapmaya niyeti değilse, istemiyorsa, bunu davranışlarıyla açık şekilde belli eder.